Srpska pravoslavna crkva i njeni vernici danas proslavljaju praznik Uspenja presvete Bogorodice koji je posvećen Bogorodici, a u narodu je poznat kao Velika Gospojina.
Ovaj praznik se u mnogim porodicama u Srbiji proslavlja kao porodična slava, a često je i crkvena, ili slava celog sela. Zato se običaji u vezi sa praznicima posvećenim Majci Božijoj zasnivaju na poštovanju njenog kulta. Ovaj praznik je uspomena na ovozemaljsku smrt Bogorodice i, prema jevanđeoskom predanju, dan kada se ona uznela na Nebo i predala svoj duh u ruke Spasitelja.
Prema predanju Bogorodica je živela 60 godina, a prema nekim izvorima 72, nadživela je svoga sina i kao svedok mnogih slavnih događanja, nastavila njegovu misiju.
Scena Uspenja Bogorodice obavezan je motiv u pravoslavnom fresko-slikarstvu, jer je za život i smrt Bogomajke vezan smisao hrišćanske vere i molitve. U srpskom manastiru Sopoćani, zadužbini Nemanjića iz 13. veka, oslikana je jedna od najlepših predstava Uspenja, sa Hristom koji u naručju drži novorođenu dušu Bogomajke, zagledan u njeno telo na odru.
Prema verovanju Srba, u periodu između dve Gospojine (Velike i Male Gospojine) – “periodu prelaza” – veoma je važno obaviti obrede kojima se izražava zahvalnost Bogorodici, zaštitnici žena, za rađanje dece, a zatim za rodnost i plodnost zemlje i stoke.
Vreme između Velike i Male Gospojine koja je 21. septembra u narodu se zove Međudnevnica, a najbolji je period za branje plodova i lekovitih trava. Tada žene beru međudnevičke trave: kičicu, krlju (ricinus), hajdučku travu, papričicu ili bobicu, ugaslicu, konjski bosiljak… a tim travama leče se razne bolesti. Takođe, ostavljaju se i “međudnevička jaja” od živine kao najbolja za jelo i rasplod.
Prema narodnom verovanju taj period je najbolji za branje svih plodova, a tada ne bi trebalo sklapati brakove jer mladenci neće imati sreće, a ko se razboli u te dane teško će se izlečiti. Veruje se da Bogorodica razume dušu svake žene posebno, njenu misao, bol, patnju, želju. Zbog toga žene se posebno njoj mole za sreću, zdravlje, zaštitu i unutrašnji mir.
Uveliko se ide na izvore koji tada imaju lekovito dejstvo. Bogorodica je zaštitnica bolesnih, pa su za Veliku Gospojinu u Srbiji mnogi bolesnici odvođeni na izvore da se umiju. U prošlosti su održavana bdenija u hramovima, ili nad izvorima vode i tada su izgovarane molitve za ozdravljenje od kostobolje i očnih bolesti.
Na Veliku i Malu Gospojinu žene poštuju veliki broj zabrana koje se odnose na obavljanje poslova u kući i oko nje. Danas žene idu na pričest, zato što se Bogorica smatra zaštitnicom žena i majki.
Izvor: kurir.rs
