Prema Zakonu o penzijskom i invalidskom osiguranju, koji je stupio na snagu u decembru 2019. godine, jasno je da pravo na porodičnu penziju mogu ostvariti vanbračni partner i njihovo dete.
Imajući to u vidu, jedna nezaposlena sredovečna žena se obratila PIO fondu da se raspita o pravima žena koje su dva puta živele u vanbračnim zajednicama. Pitala je da li mogu da naslede jednu ili obe penzije, posebno ako od jednog partnera nisu uspele da dobiju ove beneficije, ali možda od drugog.
Prvi put je u vanbračnoj vezi bila 4,5 godina, a drugi put šest godina. Oba partnera su joj preminula. Za prvog partnera nije imala dovoljno godina da ostvaruje pravo na porodičnu penziju, dok je sa drugim partnerom živela dva puta po tri godine, vraćajući se. Sada ima 56 godina i zanima je može li dobiti bar jednu porodičnu penziju, s obzirom na to da nikada nije bila zaposlena.
Na pitanje o pravima žena koje su imale dva vanbračna odnosa u vezi sa nasleđivanjem penzija, u Fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje su odgovorili da vanbračni partner može ostvariti pravo na porodičnu penziju ako je vanbračna zajednica trajala najmanje tri godine ili ako imaju zajedničko dete sa umrlim osiguranikom. Vanbračni partner može takođe ostvariti pravo na porodičnu penziju nakon prestanka zajednice, ako mu je sudskom presudom utvrđeno pravo na izdržavanje.
Udovica stiče pravo na porodičnu penziju ako je do smrti vanbračnog partnera navršila 53 godine ili ako je postala potpuno nesposobna za rad pre smrti partnera ili u roku od jedne godine od njegove smrti. Takođe, pravo na penziju će imati ako je nakon smrti partnera ostalo jedno ili više dece koja imaju pravo na porodičnu penziju po tom partneru, a ona obavlja roditeljsku dužnost prema toj deci.
Udovica koja tokom trajanja prava postane potpuno nesposobna za rad zadržava pravo na porodičnu penziju sve dok traje ta nesposobnost. Žena koja do smrti vanbračnog partnera nije navršila 53 godine, ali je imala najmanje 45, stiče pravo na porodičnu penziju kada navrši 53 godine.
U slučaju smrti vanbračnog partnera, uz zahtev za ostvarivanje prava na porodičnu penziju, udovica mora dostaviti pravosnažnu sudsku odluku koja potvrđuje postojanje vanbračne zajednice (to se utvrđuje u vanparničnom postupku). U ovom slučaju, udovica može, ako ispunjava propisane uslove, ostvariti pravo na porodičnu penziju po smrti partnera sa kojim je bila u vanbračnoj zajednici do njegove smrti. Uslov od tri godine ispunjen je samo ako je vanbračna zajednica trajala neprekidno. Ako je ranija vanbračna zajednica postojala, neophodno je da joj je sudskom presudom utvrđeno pravo na izdržavanje.
Ukoliko se utvrdi postojanje obe vanbračne zajednice i ako su ispunjeni uslovi za ostvarivanje prava na porodičnu penziju po smrti oba partnera (jedna vanbračna zajednica je postojala do dana smrti partnera, a dosuđeno je pravo na izdržavanje od strane prethodnog partnera), udova može ostvariti dve porodične penzije, ali može koristiti samo jednu po sopstvenom izboru, zaključuju u penzijskom fondu.
Izvor: kurir.rs
